Nhờ sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI), việc phân biệt con người với các cỗ máy điều hành tương lai ngày càng trở nên khó khăn. Internet hiện ngập tràn các nội dung deepfake, bot và AI giả dạng người thật — và nhiều dự án đang chạy đua để tìm ra giải pháp hiệu quả.

Cảnh giác trước những công nghệ lừa đảo "Deepfake" 

Các nghiên cứu cho thấy từ 5 đến 15% tài khoản trên nền tảng X là bot, và Facebook phải cấm hàng trăm triệu tài khoản giả mạo mỗi quý. Các trò chơi trực tuyến cũng chứa đầy bot và AI, dùng để "cày" nhiệm vụ hoặc giả mạo hoạt động trong các trò chơi tiền điện tử như Hamster Kombat nhằm nhận airdrop.

Đôi khi việc phát hiện bot tương đối dễ, bởi chúng có thể hoạt động bất thường hoặc mắc lỗi dễ nhận biết. Tuy nhiên, công nghệ AI đang phát triển nhanh chóng, khiến việc phân biệt thực giả ngày càng khó khăn. Nghiên cứu từ Đại học Waterloo, Ontario cho thấy con người không giỏi trong việc phát hiện người giả mạo. Một nghiên cứu mời 260 người phân loại hình ảnh khuôn mặt cho thấy chỉ 61% người tham gia làm đúng, thấp hơn dự kiến 85%.

Nhiều dự án đang cố gắng cung cấp bằng chứng xác minh tính nhân văn. Shady El Damaty, đồng sáng lập Holonym — một nền tảng nhận dạng kỹ thuật số dựa trên blockchain, đã phát triển hệ thống "khóa con người" để phân biệt người thật với AI, bằng cách sử dụng dữ liệu sinh trắc học và thông tin cá nhân.

Dự án blockchain khác là Civic phát triển hệ thống xác minh bằng video đơn giản để đảm bảo tính duy nhất của mỗi người dùng. Titus Capilnean, Phó Chủ tịch Civic, cho biết thêm rằng xác minh tài liệu tạo thêm rào cản cho việc giả mạo, giúp tăng độ tin cậy.

Một số dự án khác như Proof of Humanity và Privy cũng áp dụng các hệ thống xác thực đa dạng để đảm bảo chống lại giả mạo danh tính. Trong khi đó, Orbs thuộc Worldcoin sử dụng quét mống mắt để tạo mã định danh độc đáo, nhưng phương pháp này vấp phải nhiều lo ngại về quyền riêng tư.

Vấn đề quyền riêng tư vẫn là trở ngại lớn cho sinh trắc học khi nhiều người ngần ngại chia sẻ dữ liệu cá nhân với các công ty công nghệ lớn. Holonym đã tìm cách giải quyết bằng cách lưu trữ dữ liệu chủ yếu trên thiết bị người dùng để hạn chế rủi ro.

Tháng 5 vừa qua, LayerZero đã triển khai một cuộc săn lùng quy mô lớn nhằm loại bỏ các tài khoản bot nhằm đủ điều kiện nhận airdrop nhiều lần. LayerZero thành công trong việc xác định hàng trăm nghìn địa chỉ Sybil hoặc bot, giúp nâng cao hiệu suất mã thông báo của họ. Capilnean cho rằng quá trình này có thể dễ dàng hơn nếu ngay từ đầu dùng giải pháp xác minh tính duy nhất của Civic.

Ứng dụng của hệ thống ID kỹ thuật số còn vượt xa, kể cả trong chính trị. Trong cuộc tranh cử tổng thống Mỹ năm 2020 của Andrew Yang, Holonym đã hỗ trợ các nhà tài trợ ẩn danh xác minh quyền công dân Hoa Kỳ mà vẫn giữ được tính bảo mật. Holonym cũng triển khai công nghệ này để hỗ trợ cộng đồng Web3 ở Washington, DC và hỗ trợ người tị nạn ở các khu vực xung đột.

Theo Cointelegraph